|
| بوير احمد ( ياسوج ) |
|
|
| اين شهرستان در شمال شرقي استان كهگيلويه و بويراحمد واقع شده و مركز آن نيز شهر ياسوج است. قبل از ايجاد شهر ياسوج در حدود 6 كيلومتري آن ، يك شهرك قديمي به نام « تل خسرو» قرار داشت كه زماني مركز نفوذ خوانين بوير احمد عليا بود. اينك به جز تپه‌هاي پراكنده روستايي كوچك، اثري ديگر از آن آبادي قديمي باقي نمانده است.تل خسرو متجاوز از دو هزار سال قدمت دارد. ليكن احداث ابنيه معاصر در پيرامون آن، بعد از سال 1309 شمسي شروع شده و تا سال 1323 ادامه يافته و پس از آن متروك شده است. يكي از عوامل ايجاد شهر، وضع مساعد جغرافيايي و طبيعي اين محل است كه آب و هوا و خاك مناسبي دارد و از فضاهاي تفرجگاهي از جمله جنگ‌هاي سرسبز بلوط، دره‌ها، كوه‌ها و منابع آب كافي برخوردار است . |
|
| كهگيلويه ( دهدشت ) |
|
|
| مركز اين شهرستان شهر دهدشت است كه در قسمت دشت كهگيلويه ( زير كوه ) واقع شده و از دو قسمت جداگانه تشكيل شده است. قسمت قديمي شهر مخروبه شده و به دهدشت كهنه معروف است . قسمت جديد آن، فضايي نيمه شهري و نيمه روستايي است كه با توجه به وضع زندگي و شكل ظاهري فعاليتهاي مردم و نماي ساختمان‌ها، وجه روستايي آن جلوه بيشتري دارد. كهگيلويه در زمانهاي قديم جزء لرستان بزرگ بوده است. استرابون – جغرافيدان مشهور يونان باستان ـ كهگيلويه را بخشي از خاك اوكسي‌ها ( نام هخامنشي خورستان ) مي‌داند . در دوره ساسانيان ، قباد ساساني ارگان ( ارجان ) را در قسمت دشتي آن بنا نهاد كه « قباد خوره » ناميده مي‌شد. مناطق كوهستاني آن را نيز « رم زميگان» مي‌ناميدند. در دوران بعد از اسلام « قباد خوره » به نام شهر حاكم‌نشين آن ولايت ارگان ( ارجان ) – و مناطق كوهستاني آن « رم زميگان » به كهگيلويه شهرت يافت. در قرن‌هاي بعدي كه شهر ارگان ويران گرديد و افشارها و لرها سراسر آن را تصرف كردند، تمامي اين خط كهگيلويه و قسمت كوهستاني آن، « پشتكوه » و قسمت دشتي آن ، « زيركوه » ناميده شدند. كهگيلويه از سه كمله « كوه» ، « گيل» و « اويه» تركيب يافته است. كلمه « او » پسوند مالكيت است. بنابراين معناي اين نام « منطقه كوهستاني گيل » است. |
|
|
| گچساران ( دوگنبدان ) |
|
|
گچساران يا دوگنبدان در گذشته بخشي از كهگيلويه بود كه اخيراً به شهرستان تبديل شده است. راه اهواز به شيراز از آن مي‌گذرد و قشلاق تيره‌هاي بويراحمدي و قشقايي نيز در آن قرار دارد.
شهر دو گنبدان مركز گچساران است. ناحيه گچساران در منتهي‌اليه مناطق نفت‌خيز ايران قرار گرفته است. منطقه نفتي گچساران بسيار معروف است و از نواحي قديمي و معروف صنعت نفت ايران به شمار مي‌آيد. |
|
|
| نام و نشاني اماكن و ديدني‌هاي مهم استان |
|
|
بويراحمد ( ياسوج)
درياچه مورزرد زيلايي – 180 كيلومتري شمال غربي ياسوج
درياچه كوه گل – شمال شرقي شهر توريستي سي‌سخت
تالاب برم شير - در دره تنگ‌شير بويراحمد
آبشار مارگون – در شرق ياسوج
آبشار ياسوج – چند كيلومتري شهر ياسوج
آبشار بهرام بيگي – بخش لوداب
چشمه ميشي – 5 كيلومتري شمال شرقي سي‌سخت
هفت چشمه – دهستان مارگون
چشمه خاركلون ( خاك لدون ) 15 كيلومتري ياسوج
چشمه بابكان – ياسوج
چشمه آبگرم روستايي كارند – روستاي كارند ياسوج
غار نول – 20 كيلومتري سي‌سخت
غار مس – در خونگاه آب سياه بويراحمد
اشكفت دوفيري – در شمال روستاي بن‌زرد ياسوج
تنگ سرخ ـ در 25 كيلومتري سپيدان ، ياسوج
تنگ تيزاب – در 26 كيلومتري سپيدان ، ياسوج
تنگ براق – نزديك تنگ تيزاب سپيدان ، ياسوج
روستاي تاريخي ميمند – امتداد شمال جاده سي‌سخت
روستاي تاريخي مارگون – 24 كيلومتري غرب ياسوج
روستاي تاريخي سي‌سخت – 35 كيلومتري شمال غربي‌ياسوج
تل خسروي – ياسوج
تل مهره‌اي – يك كيلومتري شرق روستاي سقاوه
تل دم‌چنار– 400 متري روستاي دم‌چنار ياسوج
تپه ملاكانيه ( كوشك ملاكانيه ) – در يك كيلومتري روستاي بادنگان علياي
تل شهدا – در 11 كيلومتري شمال شرقي ياسوج
پل‌هاي پاتاوه ( پادنا ) – بوير احمد سفلي
تخت شاه نشين ( پايه‌پل ) – 5/1 كيلومتري جنوب غرب روستاي پاتاوه
قبرستان پاي چل – روستاي كرمي سي‌سخت
بقعه امام‌زاده حسن – شمال شهر ياسوج
بقعه امام‌زاده قاسم – شمال غرب ياسوج
بقعه امام‌زاده پهلوان – مسير ياسوج
امام‌زاده عبدالله – روستاي نقاره‌خانه، ياسوج
كهگيلويه ( دهدشت )
تالاب برم‌الون – بخش بهمئي شهرستان كهگيلويه
باغ چشمه بلقيس – بخش چرام كهگيلويه
چشمه بابا احمد – بخش بهمئي كهگيلويه
چشمه اوسل – روستاي شهر آسياب در بخش بهمئي
چشمه چوزك – سرفارياب دهدشت
غار آب كُناري – در كوه « خيص» دهدشت
غار پيرزن – قلعه دختر دهدشت
غار خي – در كوه « خيص » دهدشت
غار كبوتر – در لنده دهدشت
غار نِزل – در كوه « نور » دهدشت
تنگ لنده – در لنده كهگيلويه
تنگ ابدال – بخش كت بهمئي
روستاي تاريخي چرام – چرام
روستاي تاريخي دهدشت قديم – دهدشت
روستاي تاريخي لنده – 22 كيلومتري شمال غربي دهدشت
قلعه دختر – دشمن زياري كهگيلويه
قلعه چص – 30 كيلومتري جنوب غربي دهدشت
قلعه مانگشت – 2 كيلومتري دره بهمئي
تل گرد – مركز شهر چرام
تل گبر – مركز شهر چرام
تل چگاه – مسير باشت به چرام در شمال كهگيلويه
قبر شاپور – در پارك جنگلي دهدشت
آرامگاه اميرلالپا – 35 كيلومتري جنوب شرقي كهگيلويه
نقاره‌خانه روستاي راك – روستاي راك دشمن زياري
امام‌زاده پنجه خل – شهر قديمي دهدشت
بقعه امام‌زاده چله خان – شهر قديمي دهدشت
بقعه خضر – بخش غربي دهدشت
امام‌زاده سيد محمد – جنوب غربي دهدشت
گچساران ( دو گنبدان )
آبشار گنج‌بنار – 7 كيلومتري شمال گچساران
چشمه آب گرم - نزديكي امام‌زاده بي‌بي حكيمه گچساران
چشمه دو گنبدان – يك كيلومتري دو گنبدان
غار شاه بهرام – در شهر باستاني شاه بهرام
غار شاه ( اشكفت شاه ) – بخش باشت
تنگ ديل – گچساران
محوطه باستاني خيرآباد – خيرآباد گچساران
دژ سليمان – روستاي سليمان در جنوب غربي
تل دهوه – روستاي دهوه از توابع گچساران
پل‌هاي باستاني خيرآباد ( پل سفلايي ) – 9 كيلومتري خيرآباد گچساران
آتشكده خيرآباد – يك كيلومتري شمال روستاي « دهوه» خيرآباد
دوگور دوپا – اطراف روستاي شوش از توابع گچساران
امام‌زاده بي‌بي حكيمه – بين گناوه و گچساران
امام‌زاده شاه عباس – در غرب دو گنبدان و در ليشتر |
|
|
| زنده دل ، حسن . مجموعه راهنماي جامع ايرانگردي : كهگلويه و بو ير احمد ،تهران : نشر ايرانگردان – جهانگردان ، 1379 . ص 30-32 ، 117-120. |
* منبع : | |
|
